26 januari 2024: te gast in de podcast ‘Over – leven na het verlies van je kind: Altijd Verbonden’: https://open.spotify.com/episode/5avCuaXEBgy60VsZwMX7ml?si=eK_HXPsCQt-Wn9w2hJGzhA&nd=1&dlsi=c0e392af1c574e28
12 november 2023: te gast in de podcast ‘Lichtval op babysterfte’: https://open.spotify.com/episode/56oZi8cywvFwW1a7M4PXoD
13 oktober 2023: interview in het Noord-Hollands Dagblad, het Haarlems Dagblad/ de IJmuider Courant, het Leidsch Dagblad en de Gooi- en Eemlander: https://jeltekrijnsen.nl/wp-content/uploads/2023/10/Interview-Noordhollands-Dagblad-13-oktober-2023.pdf
26 april 2023: artikel over ‘Broertje dood’ in Psychologie Magazine (nummer 6, 2023), ook online te lezen via: https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/jelte-krijnsen-eindelijk-mag-mijn-broertje-bestaan/
15 april 2023: recensie van ‘Broertje dood’ op de website van Boeken-cast: https://www.boeken-cast.nl/review/broertje-dood-jelte-krijnsen/
8 april 2023: recensie van ‘Broertje dood’ in Vakblad Vroeg: https://www.vakbladvroeg.nl/ontroerend-en-meeslepend-boek-over-doodgeboren-kindje/
30 maart 2023: recensie van ‘Broertje dood’ in Vakblad Uitvaart: https://jeltekrijnsen.nl/wp-content/uploads/2023/03/Recensie-in-Vakblad-Uitvaart-1.pdf
19 maart 2023: interview op NH Radio in het programma ‘Waarheen Waarvoor’. De uitzending is terug te luisteren als podcast op Spotify: https://open.spotify.com/episode/6kstmKaIoZ8pUNOUxSPMvQ (50 minuten).
Voor de onbewerkte uitzending van 60 minuten (met extra nummers van de Golden Earring en Eddie Vedder) klik hieronder:
23 december 2022: vermelding van ‘Broertje dood’ in Broerstraat 5, het alumnimagazine van de Rijksuniversiteit Groningen: https://issuu.com/broerstraat5/docs/00_december2022_web
December 2022: recensie van ‘Broertje dood’ in het magazine ‘Gedeelde gedachten’ van de Stichting Lieve Engeltjes:
https://www.lieve-engeltjes.nl/Magazine/202212_gedeelde_gedachten.pdf
16 november 2022: podcast ‘Rouwdoula’, aflevering 13: Het geheim in het gezin.
https://open.spotify.com/episode/6bo5Q85W41juTacb2UhDAQ
21 oktober 2022: interview door Annelies Ribbink van Rouwplek.nl: https://www.rouwplek.nl/lees-de-verhalen-van-broers-en-zussen-die-rouwen-om-hun-broer-of-zus/jelte-krijnsen-broertje-dood-ik-rouw-niet-om-mijn-broertje-maar-om-wat-het-heeft-gedaan-met-ons-gezin
14 oktober 2022: podcast ‘Doodnormaal’, aflevering 97: Jelte Krijnsen over ‘Broertje dood’. https://open.spotify.com/episode/1l1Hg0OFgFdM9Tb0Pkx1xi
1 oktober 2022: recensie van ‘Broertje dood’ in ‘Nabij’, het kwartaalblad van de Vereniging Ouders Overleden Kind:
https://jeltekrijnsen.nl/wp-content/uploads/2022/10/Recensie-van-Ouders-Overleden-Kind.pdf
September 2022: ‘Broertje dood’ aanrader van de maand september op de website van Stichting Tröst: https://www.trost.nl/broertje-dood-jelte-krijnsen/
7 september 2022: interview door Hiske Kuilman van De Babyverlies Academie: https://open.spotify.com/episode/7waol6yQ4FNTb61vCM0Ayo
26 juli 2022: podcast ‘Broertje dood’ van de Vereniging Ouders Overleden Kind:
https://open.spotify.com/episode/3gSJuplm0sJzBTuX1IXbaQ?si=vkvKqkFsTMWGbd8ziHjpKA
15 juli 2022: interview over mijn boek op LINDA.nl:
https://www.linda.nl/persoonlijk/opvoeden/jelte-krijnsen-boek-overleden-broertje/
6 juli 2022: interview over mijn boek op het journalistieke platform van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen: https://sam.han.nl/achtergrond/interview/han-docent-schrijft-boek-over-de-dood-van-zijn-broertje/
16 mei 2022, 7:55 uur: Radio 1 – (kort) interview door Astrid Kersseboom over het belang van gezamenlijk rouwen bij een gedeeld verlies.
1 juni 2022: artikel in De Gelderlander over het belang van het opnemen van dode broertjes en zusjes in het familiesysteem/ de Basisregistratie Personen.
https://www.gelderlander.nl/home/niemand-sprak-over-het-broertje-dat-overleed-vlak-na-zijn-geboorte-maar-nu-heeft-hij-een-naam-peter~aeaf163b/
Niemand sprak over het broertje dat overleed vlak na zijn geboorte, maar nu heeft hij een naam: Peter
Jelte Krijnsen heeft één broer. Tot hij ontdekt, dat er nog een broertje was, Peter. Niemand sprak over hem, omdat hij als cycloop ter wereld kwam, met maar een oog. Hij heeft slechts enkele uren geleefd. Krijnsen beschrijft zijn zoektocht naar zijn broertje in het boek ‘Broertje dood’ en geeft daarmee erkenning aan zijn korte bestaan.
De huisarts belde niet eens een ambulance toen zijn broertje werd geboren, maar een taxi. Hij kwam als cycloop ter wereld, met maar een oog. Een monsterlijke zeldzaamheid die zo snel mogelijk weggestopt moest worden. De huisarts liet de ouders van Jelte Krijnsen alleen. ,,Pas de volgende ochtend kwam de huisarts terug. Dat moet een vreselijke nacht zijn geweest.’’
Jelte Krijnsen – hij is 45 en woont in Oosterbeek – ontdekte per toeval dat hij in 1979 een broertje had gekregen toen hij een foto in een la van het dressoir in de woonkamer vond. Erbij lag een brief met moeilijke woorden als cyclopie en chromosomenafwijking. ‘Wie is dit?’ ‘Je broertje’, zei zijn moeder. ‘Het was maar goed dat hij niet is blijven leven, want dan zou het een kasplantje zijn geweest.’ En daarmee was het onderwerp afgesloten.
Mijn ouders hadden het gevoel dat ze er niet over mochten praten. Maar ik heb altijd gevoeld dat er verdriet was. Wij wisten wel dat er iets was.
Jelte Krijnsen, Auteur Broertje dood
,,Mijn ouders hadden het gevoel dat ze er niet over mochten praten. Ze wilden ons er niet mee belasten. Maar ik heb altijd gevoeld dat er verdriet was. Wij wisten wel dat er iets was. Door ons te ontzien werden wij juist belast’’, vertelt Krijnsen.
Pas toen hij van zijn 24e tot zijn 26e in Griekenland woonde, realiseerde hij zich dat hij zijn broertje miste. Al had hij hem nooit gezien. ,,In Griekenland is elke dag wel een herdenking. Ze lopen met een open kist door de straten als iemand is overleden. Ze tonen open en bloot de dood. Het contrast met Nederland is groot. Ik zat tussen heel hechte families. Zo hecht was het bij ons thuis niet. Het verdriet stond tussen ons in.’’
Verlies voor hele gezin
Volgens Krijnsen is het verlies van zijn broertje vlak na zijn geboorte een verlies voor het hele gezin. ,,Je verliest niet alleen je broertje, maar ook de aandacht van je ouders omdat die in diepe rouw zijn. Ik was 2,5 jaar oud. Dat is een belangrijke leeftijd als het gaat om hechting. Ik heb mij best eenzaam gevoeld. Ik heb lang gedacht dat je geen verdriet kunt hebben om iemand aan wie je geen herinnering hebt. Nu zeg ik, had ik die herinneringen maar. Mijn moeder was in verwachting van een baby en dan opeens dondert dat in elkaar. En dan mag je er niet eens over praten.’’
Het gezin werd aan zijn lot overgelaten. ,,Ik vind het nog steeds triest hoe mijn broertje is behandeld. Gewikkeld in een laken is hij is meegegaan in een taxi”, zegt Krijnsen. Zijn ouders werden in het ongewisse gelaten.
Hij begon een zoektocht naar zijn broertje want een geboorteakte was er niet. Alsof hij nooit had bestaan. Omdat zijn ouders toestemming hadden gegeven voor onderzoek, wist Krijnsen dat zijn broertje naar een academisch ziekenhuis was gebracht. ,,We mogen van geluk spreken dat ze hem naar een crematorium hebben gebracht en niet bij het medisch afval hebben gelegd. Want daardoor heb ik kunnen achterhalen waar hij is, waar zijn as is uitgestrooid. Dat er een plek is waar wij hem kunnen herdenken.’’
Ieder jaar
Bij dat strooiveld hangt nu een gedenkplaatje. Met zijn naam. ,,We gaan nu ieder jaar op 5 maart naar die plek. Met de hele familie. Zoals de Grieken dat doen. Dat is fijn, want dat zijn we bij elkaar.’’
Het is zijn ouders gelukt om zijn broertje alsnog een naam te geven. Sinds drie jaar is het mogelijk om met terugwerkende kracht een levenloos geboren kind alsnog in te schrijven in de basisregistratie personen. ,,Omdat wij mijn broertje daardoor een naam hebben kunnen geven, kunnen wij hem loslaten.’’
Doordat hij een naam heeft, mag zijn broertje er zijn. ,,We zijn nu met zijn vijven, niet meer met vier. Voor mij is het ook prettig te weten welke positie ik in het gezin heb. Ik ben de middelste van drie.’’
Met zijn boek over de zoektocht naar zijn overleden broertje, maakte hij niet alleen een monument voor hem. ,,Ik heb zo veel reacties gekregen. Ik gun het andere mensen dat ze er achter komen hoe hun gezin in elkaar steekt. Ga daar naar op zoek, want dode broertjes en zusjes horen er ook bij.’’
Broertje dood is uitgegeven door GrowingStories en is te koop voor 14,95 euro.
Copyright: Suzanne Huibers – De Gelderlander